İtalya

İtalya

Resmi Adı : İtalya Cumhuriyeti (Repubblica Italiana)

Nüfus : 60,1 milyon (2011 Ocak verilerine göre)

Dil : İtalyanca,Almanca,Fransızca

Din : Katolik

Yüzölçümü : 301.338 km2 (%42 tarım alanı,%17 otlak alan,%22 ormanlık)

Başkent : Roma (2,7 milyon)

Saat Dilimi : GMT +1 Saat

Alan kodu: 39

Başlıca Şehirleri : Milano (1,3 milyon), Napoli (975 bin), Torino (910 bin), Palermo (665 bin), Cenova (610 bin)

Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi

Para Birimi :Avro (€)

GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla):2.065

Kişi Başına GSYİH (dolar, cari fiyatlarla):34.355

Coğrafi konum:İtalya’nın, kuzeybatısında Fransa, kuzeyinde İsviçre ve Avusturya, kuzeydoğusunda Slovenya ile kara sınırı bulunmaktadır. Ayrıca kendi toprakları içerisinde bulunan iki bağımsız ülke ile de sınırı vardır. Bu ülkelerden biri Katolik mezhebinin dini başkenti olan, Roma içerisindeki Vatikan Devleti (0,44 km2); diğeri de Avrupa’nın yaşayan en eski cumhuriyeti olan ve Floransa’nın 100 km. kadar batısında yer alan San Marino Cumhuriyeti (481 km2)’dir. Bu ülkelere ek olarak Adriyatik ülkelerinden Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ ve Arnavutluk’un, Akdeniz ülkelerinden Yunanistan, Tunus ve Malta’nın aralarında kara sınırı bulunmamasına rağmen İtalya’ya komşu ülke olduğu söylenebilir.

İklim:İtalya’nın kuzeyden güneye 1.150 km. boyunca uzanan bir coğrafyaya sahip olması nedeniyle iklim bölgeden bölgeye değişiklikler göstermektedir. Yazları kuzeydeki yüksek kesimler haricinde ülkenin hemen her yeri güneşlidir ve gün içindeki en yüksek sıcaklıklar 30 derece civarında gerçekleşmektedir. Kış aylarında ise sıcaklıklar bölgeden bölgeye değişmekte, Milano’da 0 derece iken, Roma’da +10 derece, Sicilya ve Sardunya adalarında ise +20 derece olabilmektedir.

En büyük yükseklikleri : Mt.Blanc (4807 m),rosa Dağı (4634 m),Matterhorn (4478 m) , Gr.Paradiso (4061 m),Ortler (3899 m),Etna (3369 m ) ,Adamello (3554 m ) , Montalto (3343 m), Vezüv 1277 m)

Akarsu ve Göller :  Po,Adige,Tiber,Arno,Ticino,Garda gölü,Como gölü,Maggiore gölü

İdari Bölünüş:5 i otonom olmak üzere 20 bölge ,94 vilayet

İtalyada çalışan nüfusun %20 lik kısmı tarım alanında istihdam edilmektedir.Bu nedenle ülke ekonomisinde tarımın payı sanayiden azdır.Bataklıkların kurutularak tarım alanlarına dönüştürlmesinde ve sulama da ileri tekniklerin kullanıması ve taraım alanlarının genişletilmesine büyük önem verilmektedir.Tarımda makineleşme ve bol gübre kullanımı sayesinde veri yüksektir.Taraım ürünlerinin pazarlanmasında kooperatifcilikten yararlanılır.Po ovasında mısır ve pirinç yetiştirilir.Bağ ve bahçe işleride tarımda önemli yer tutar.Zeytincilik turunçgiller,bağcılık,hayvancılık ülke ihtiyaçlarını karşılamaktan uzaktır.

İtalya günümüzde bir sanayi ülkesidir.1945 ten sonra gerek yabancı sermaye gerek ülke dinamikleri ile büyük bir sanayi gelişimi sağlanmıştır.Devlete ait sanayi özel sektör kada rgüçlüdür.Ülkede hammadde kaynakları sınırlı olmasın karşılık sanayi kolları oldukça gelişmiştir ve çeşitlidir.Enerji olarak kömürün az olmasına karşılık hidroelektrik ve doğalgaz boldur.Po ovasında elde edilen doğalgaz boru hatları ile ülkeey dağilmaktadır.petrol üretimi azdır geneld dışarda ithal edilerek rafinerize edilmekte ve petro kiamya sanayiinde işlenmektedir.Demir cevherinin azlığına karşılık gelişmiş bir demir çelik sanayii vardır.Buna bağlı olarak çeşitli sanayii koları kurulmuştur.Otomobil tarım , demiroylu altleri ,gemi yapım sanayii ve hertürlü makine sanayii lastik  sanayii alanında dünyanın önde gelen kuruluşlarına sa hiptir.

İtalyada tekstil (pamuk, yün,sentetik elyaf ) besin,yapı,deri,cam,kösele sanayileri de ileri düzeydedir.Nevarki tüm bu sanayiler genel olarak ülkenin kuzeyinde özellikle büyük firmaların merkezi olan milanoda yığılmış durumdadır.Güney İtalya da sanayinin bulunmaması gelir ve istihdam dengesizliğine yolaçmaktadır.Devlet son yılarada bu dengesizliği giderece adımlar atmaktadır.

İtalyanını ticareti de sanayii kadar güçlüdür.Kara ve deniz yolları bunu kolaylaştıracak niteliktedir.İçerideki otoyol şebekesi önemli merkezlerin irtibatı ve ulaşımı açısından önemli rol oynar.Dış ticaret genelde bu merkezler tarafından sağlanır.

Önemli gelir kaynakları arasında turizm geliri ve yabancı üleklerde çalışan işçilerin gönderdiği dövizde önemli yer tutar.

İtalya Roma İmparatorluğu'nun mirasçısıdır.İ.Ö.6.yy da Cumhuriyet olarak kurulan İ.Ö.1.yy.da  İmparatroluk durumuna gelen ve birkaçyüzyıl içinde tüm Akdeniz çevresini ,Batı Avrupa'yı veKuzey Afrika'yı egeemnlik altına alan Roma İmparatorluğu 5.yy da çöktükten sonra İtalya parçalandı.Başta Milano ,Venedik,,Cenova ve Floransa olmak züere birçok kent devleti ortaya çıktı.Bütün ortaçağ boyunca birçok yabancı isitlacıların saldırına uğrayan  ülke ancak 19.yy ortalarında yeniden birliğe kavuşabildi.1861 de Sardunya Kralı Vittorio Emanule,İtalyan Parlementosu tarafından İtalya Kralı ilan edildi.l.Dğnya savaşında sonra İtalya işsizlik içind eçalkalanırken 1922 de Musollini yönetiminde Faşist yönetim iktidara geldi.Eski Roma İmparatorluğna çzlem duyan yönetim Afrikada sömürgeler kurma savaşına girişti.1936 da Etiyopya 1939 da da Arvavutluk'u işgal ettiler.Ülke almanya'nın yanında ll.dünya savaşına girdi.Savaşla birliket Faşizm ve krallıkta sona erdi.1946 Cumhuriyet ilan edildi."İtalya mucizesi" denilen ekonomik gelişme Amerika'nın da yardımıyla gerçekleşti